Er is al veel goede en relevante kennis voorhanden, die onderbouwing biedt voor het opstellen van normen. Lokale overheden hebben inmiddels dan ook in verschillende situaties normen opgesteld waarvan de Raad van State vindt dat die voldoen.
Uit internationaal onderzoek weten we al heel veel. Hinder door windturbinegeluid is het meest beschreven en bewezen effect, en kan indirect andere gezondheidsklachten veroorzaken. Het is begrijpelijk dat dit voor omwonenden een zorg kan zijn. Onderzoeken naar slaapverstoring door windturbines laten verschillende resultaten zien, waardoor er geen eenduidige conclusies kunnen worden getrokken. Voor andere gezondheidseffecten, zoals hart- en vaatziekten en mentale gezondheid, is momenteel onvoldoende bewijs dat deze samenhangen met het geluid of wonen in de buurt van windturbines. Het is belangrijk dat we de bestaande kennis continu actualiseren en waar nodig uitbreiden. Het RIVM doet onderzoek naar gezondheidseffecten specifiek voor de Nederlandse situatie. De resultaten hiervan worden eind 2026 verwacht. Er zijn geen aanwijzingen dat eerder gevonden verbanden tussen windturbinegeluid en de effecten hiervan niet meer toepasbaar zouden zijn
Gemeenten, provincies en ontwikkelaars van windparken moeten ervoor zorgen dat windturbines op een zorgvuldige manier worden geplaatst. Ze moeten zich houden aan milieuregels, zoals geluidsnormen, om te voorkomen dat mensen gezondheidsproblemen krijgen of te veel overlast ervaren. Zo blijven de turbines veilig en veroorzaken ze geen onacceptabele overlast voor de omgeving.
Uit meerdere onderzoeken blijkt dat de overgang naar duurzame energie, zoals windenergie, in het algemeen de gezondheid en veiligheid in Nederland verbetert. De luchtkwaliteit verbetert doordat wegverkeer en industrie overstappen op elektriciteit, wat de hoeveelheid fijnstof en stikstof vermindert.
Sommige (huis)artsen hebben zorgen geuit over de mogelijke gezondheidsrisico's van wonen dicht bij windturbines, vooral door geluid. Zij stellen met name dat een L den-norm – die kijkt naar een jaargemiddelde geluidsbelasting – omwonenden onvoldoende beschermt. En ze vinden dat er niet genoeg wordt gekeken naar hinder van laagfrequent geluid. De overheid neemt deze zorgen serieus en heeft het RIVM gevraagd om de kennis over windturbines en gezondheid up-to-date te houden. Onderzoek toont aan dat geluid van windturbines overlast kan veroorzaken, wat indirect kan leiden tot gezondheidsklachten. Voor slaapverstoring zijn de onderzoeksresultaten gemengd. En er is momenteel onvoldoende bewijs voor andere effecten, zoals hart- en vaatziekten of mentale gezondheid.
Een belangrijke factor die naast geluid bepaalt of mensen hinder ervaren, is of mensen betrokken zijn bij de besluitvorming van de plannen en de gang van zaken rond plaatsing van de turbines. Verder blijken geluidgevoeligheid, de houding ten opzichte van windturbines, visuele aspecten en economisch voordeel een belangrijke rol te spelen.
Er wordt op dit moment gewerkt aan nieuwe milieunormen voor windturbines. In de tussentijd kunnen lokaal zelfstandig normen worden opgesteld. De Raad van State heeft dit in meerdere uitspraken over lokaal opgestelde normen benadrukt. Deze lokale normenie moeten goed gemotiveerd zijn. Daarbij kan worden gewerkt met bestaande wetenschappelijke informatie. en Daarnaast moeten ze passend zijn bij de situatie ter plekke en voldoende bescherming bieden voor omwonenden.
Waarom ook wind op land nodig is, is te lezen in dit weblog van het ministerie van KGG. Onderzoeken, procedures en het tot stand brengen van zoekgebieden en/of concrete locaties in gesprek met alle belanghebbenden, nemen veel tijd in beslag. Nu al beginnen kan daarom prima passen bij de later van kracht wordende landelijke normen. Die zijn op dit moment wel in concept beschikbaar en de definitieve versie van de normen kan later in het proces worden toegepast.
Bestaande windturbines mogen blijven draaien. Vergunningen waar niet meer tegen in bezwaar of beroep kan worden gegaan, blijven gewoon geldig. Het Nevele-arrest geeft geen juridische grondslag om onherroepelijk verleende vergunningen in te trekken. Dit werd op 18 september 2024 bevestigd door de Raad van State in uitspraken over Windplan Blauw bij Swifterband en Windpark De Rietvelden bij Den Bosch.
Een overbruggingsregeling voor bestaande windturbines vervangt de niet meer geldende landelijke milieuregels. Deze overbruggingsregeling geeft dezelfde milieubescherming als de niet meer geldende milieuregels.
Bisfenol A (BPA) is een chemische stof die in veel producten voorkomt. Denk aan bouwmaterialen, elektronica, plastic flessen, (voedsel)verpakkingsmateriaal en speelgoed. BPA kan als reststof in (zeer) kleine hoeveelheden in de epoxyharsen van sommige turbinebladen zitten, maar veel turbines gebruiken BPA-vrije coatings. Ten opzichte van andere bronnen is de blootstelling aan BPA door windturbines dan ook verwaarloosbaar; er komen geen grote hoeveelheden bisfenol A van windturbinebladen in het milieu.
Dit wordt bevestigd in twee onderzoeken die in 2024 zijn uitgevoerd naar emissies van bisfenol A vanuit windturbines, in opdracht van Waterschap Rijn en IJssel en IJsselwind en in opdracht van provincie Flevoland. Je vindt beide onderzoeken hier.
De kwaliteit van water wordt in Nederland nauwlettend gecontroleerd, er zijn geen aanwijzingen dat BPA een bedreiging vormt voor het drinkwater.
Nee, dat klopt niet. In geen van deze provincies is de vergunningverlening voor windparken gepauzeerd. In Flevoland is onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van BPA in grond en grondwater, maar dit staat los van de vergunningverlening. Provincie Utrecht is geïnteresseerd in de resultaten van dit onderzoek, maar ook daar is niets op pauze gezet. In Limburg lopen momenteel geen vergunningsprocedures.