Het windpark met 3 turbines in lijnopstelling komt langs de A2, vlak bij de Maas. Het levert groene stroom op voor zo’n 10.000 huishoudens.
[lees ook de presentatie over deze casus, gegeven tijdens een kennissessie]
Wat ging hieraan vooraf?
De initiatiefnemers van het windpark zijn Coöperatie Bommelerwaar en ontwikkelaar Green Trust. Beide partijen zijn voor 50 procent eigenaar. Hun eerste plannen dateren van 2018. Nadat de gemeenteraad in 2019 een positieve principe-uitspraak deed, is het participatieproces gestart, met o.a. een klankbordgroep. In november 2020 stelde de gemeenteraad het bestemmingsplan vast en zijn de omgevingsvergunningen afgegeven.
Ondanks een zorgvuldig participatieproces gingen tegenstanders in beroep bij de Raad van State. In afwachting van deze beroepsprocedure kwam in juni 2021 de uitspraak van de RvS over de uitbreiding van windpark Delfzijl Zuid (het Nevele-arrest). Als gevolg daarvan moest opnieuw naar de milieunormen worden gekeken. Niets doen zou betekenen dat het beroep gegrond zou worden verklaard. Gemeente en initiatiefnemers gingen aan de slag om een herstelbesluit te kunnen nemen. Voor dat herstelbesluit zijn lokale normen opgesteld.
Herstelbesluit met lokale normen
De belangrijkste voorwaarde voor het herstelbesluit was het lokaal onderbouwen van de geluidsnorm (47 Lden). In het proces liet de gemeente inzichtelijk maken wat het effect zou zijn van een strengere geluidsnorm op het percentage potentieel ernstig gehinderden en de energieopwekking. De conclusie is dat een lagere geluidsnorm een minimaal effect zou hebben (<1%) op het potentieel aan ernstig gehinderden. Een strengere geluidsnorm (bv. Lden 45) resulteert wel in bijna 9% verlies van energieopbrengst.
De gemeenteraad heeft bij het nemen van het herstelbesluit de afweging gemaakt voor 47 Lden. Daarbij speelt mee dat een norm van 47 Lden voor windturbines in de dag- en avondperiode niet maatgevend is vanwege verkeerslawaai van A2, railverkeer en scheepvaart op de Maas. Het hanteren van een Lnight norm van 41 dB biedt bescherming voor de nachtperiode, wanneer wegverkeerslawaai, railverkeerslawaai en scheepvaartlawaai in mindere mate aanwezig is. De gemeenteraad heeft besloten een geluidsnorm van 47 Lden als lokale norm voor dit specifieke windpark vast te stellen.
Uitspraak Raad van State
In voorjaar en in juni 2023 is het windpark besproken tijdens twee zittingsdagen bij de Raad van State. De tweede zittingsdag vond plaats na de positieve uitspraken over Delfzijl Zuid en Karolinapolder. Op 1 november 2023 ontving gemeente Maasdriel de uitspraak van de Raad van State. Het oordeel: met het herstelbesluit hebben de raad en het college van gemeente Maasdriel gebreken in hun eerdere besluiten van 25 november 2020 hersteld, wat betreft de beoordeling van de aspecten geluid, slagschaduw, lichtschittering en (externe) veiligheid. De realisatie van windpark A2 Lage Rooijen mag doorgaan.
Gevolgen vertraging
Door de procedure bij de Raad van State liep het project drie jaar vertraging op. In de tussentijd heeft de techniek zich verder ontwikkeld en is een groot aantal kleinere windturbines niet meer leverbaar of een stuk duurder geworden. De opgeschoven planning heeft ook consequenties voor de exploitatieduur van de turbines. De vergunning is afgegeven voor 30 jaar. De klok tikt door, waardoor deze periode korter is, met gevolgen voor de business case . Dat is vervelend voor de initiatiefnemers, maar ook voor de omgeving: de afgesproken vergoedingen voor direct omwonenden en andere regelingen voor de omgeving komen hierdoor ook later. Tot slot heeft de vertraging consequenties voor de SDE-subsidie. Ondanks deze vertraging gaan de initiatiefnemers en gemeente Maasdriel ervan uit dat het windpark wordt gerealiseerd.
Advies voor andere windprojecten
Frenkel Beerens is projectleider bij de gemeente Maasdriel voor dit windpark. Hij is ook projectleider voor windpark Elzenburg-De Geer in de gemeente Oss. Op basis van zijn ervaring in beide gemeenten heeft hij een aantal tips:
- Zorg voor een goed participatie- en communicatieplan en leg alle genomen stappen vast.
- Laat de energiecoöperatie al vroeg in het proces het gesprek aangaan met omwonenden en andere belanghebbenden.
- Overweeg de NLVOW te betrekken om inwoners goed te informeren en uit te leggen hoe omwonenden kunnen meedenken en ook profiteren.
- Betrek gedurende het proces regelmatig de gemeenteraad en zoek ruimte om daarmee te praten buiten de politieke vergaderingen (technisch inhoudelijk). Er wordt veel kennis gevraagd van raadsleden om een besluit te kunnen nemen over het onderwerp en een goede afweging te maken tussen gezondheid, geluid en opbrengst.
Landelijke normen
Inmiddels zijn de landelijke milieunormen in concept gepubliceerd. Deze zijn niet van toepassing op dit windpark omdat de vergunningen na de uitspraak van de Raad van State onherroepelijk zijn. Toch is gekeken wat het effect van de concept normen zou zijn wanneer dit het definitieve toetsingskader wordt.
Het windpark heeft een bandbreedtevergunning met een minimale tiphoogte van 178,5 meter en een maximale tiphoogte van 220 meter. Dat betekent dat de minimale afstand op basis van de concept normen respectievelijk 357 meter en 440 meter bedraagt. Drie woningen liggen binnen de 440 meter contour. Het gaat om drie woningen die ook binnen de geluidscontour van de A2 vallen. Het windpark zou daarom bij een tiphoogte groter dan ca. 200-205 meter niet voldoen aan deze norm. Bij het nemen van het oorspronkelijke besluit in november 2020 waren kleinere turbines wellicht nog een optie, maar door de lange doorlooptijd van de RvS-procedure zijn deze geen reële mogelijkheid meer (niet meer leverbaar of te duur).
Bij het nemen van het herstelbesluit is onderbouwd een geluidsnorm van 47 Lden gehanteerd. Een norm die gerechtvaardigd is vanwege de ligging van de windturbines nabij de A2, de Maas en spoor. Een strengere geluidsnorm (bv. 45 Lden) resulteert in bijna 9 procent verlies van energieopbrengst. In de concept normen wordt gesproken over een maximale geluidsnorm van 47 Lden (grenswaarde) en een standaardnorm van 45 Lden. Het windpark voldoet aan de maximale geluidsnorm van 47 Lden. Deze is met de lokale normen-motivering onderbouwd (vastgesteld door de raad).
Voor wat betreft externe veiligheid is in het bestemmingsplan een 10-5 contour opgenomen op 75 meter en een 10-6 contour als signaalwaarde op 180 meter. Binnen een afstand van 75 respectievelijk 220 meter zijn geen objecten aanwezig. De ontwerpnormen t.a.v. externe veiligheid hebben geen nadelige invloed op het windpark, indien deze van toepassing zouden zijn.
Het windpark houdt rekening met de 6-uursnorm en voldoet daarmee ook deze ontwerpnormen. Het windpark is voorzien van een stilstandvoorziening.
Lees hier meer over het opstellen van lokale milieunormen