Energiesysteem en netinpassing

Van centrale naar decentrale opwek

Het huidige energiesysteem in Nederland is ontstaan vanuit grootschalige opwek van energie uit steenkool, olie en aardgas op een paar centrale plekken in Nederland. We maken nu de overgang naar schone, duurzaam opgewekte energie, waaronder windenergie. Deze opwek vindt decentraal plaats, verspreid over het land. Dat vraagt veel van het energiesysteem. Lees meer over het energiesysteem op de website van NP RES.

De opwek van duurzame energie vraagt niet alleen veel van het energiesysteem, het vergt ook aanzienlijke ruimte. Deze ruimte is ook nodig voor andere opgaven zoals nieuwe woonwijken, bedrijventerreinen, natuurontwikkeling en infrastructuur. Daarom is het van groot belang om een zorgvuldige afweging te maken tussen alle opgaven en belangen. Lees verder op deze pagina op de website van NP RES over de integrale afweging. 

Nationaal Plan Energiesysteem: visie naar 2050

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat maakte het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE), een langetermijnvisie op het energiesysteem in 2050. Het plan is op 1 december 2023 door de ministerraad vastgesteld. Het beschrijft hoe Nederland een energiesysteem ontwikkelt dat past bij een klimaatneutrale samenleving. Het plan wordt iedere 5 jaar aangepast op basis van actuele ontwikkelingen.

Lees meer over het NPE op de website van RVO en bekijk de uitlegvideo Nationaal Plan Energiesysteem en Programma Energiehoofdstructuur.

Netcongestie en slimmer benutten van het elektriciteitsnet

Door de overstap op duurzame energie, neemt de vraag naar elektriciteit toe. Op verschillende plekken in Nederland is er onvoldoende capaciteit op het elektriciteitsnet beschikbaar. Hierdoor ontstaat op piekmomenten file op het elektriciteitsnet: netcongestie. Er wordt hard gewerkt aan uitbreiding van het elektriciteitsnet, maar er zijn nu al oplossingen nodig om op korte termijn ons energienet te ontlasten. Windenergie kan een rol spelen in een aantal van deze oplossingen om ons energiesysteem slimmer en efficiënter te benutten.

Een windproject kan helpen de ruimte op het net beter te verdelen. Uiteraard moeten altijd de lokale omstandigheden goed meegerekend worden. Maar windturbines hebben een complementair profiel ten opzichte van zonopwek, waardoor wel vaak nog ruimte is voor transport op het netwerk. Daarmee kunnen zij juist ook congestie-verlichtend zijn.

Door windturbines strategisch te plaatsen, bijvoorbeeld nabij bedrijventerreinen, kan vraag en aanbod van energie nog effectiever op elkaar worden afgestemd. Dit draagt niet alleen bij aan het verminderen van netcongestie, maar biedt ook kansen voor de ontwikkeling van lokale (semi-autonome) energiesystemen en energiehubs. Lees hier meer over op de pagina Wind als kans voor bedrijventerreinen

Meer informatie

• Op de website van RVO vind je meer informatie over netcongestie, de behoefte aan flexibiliteit en specifiek informatie voor ondernemers, gemeenten en installateurs. Lees verder over netcongestie, flexibel energieverbruik en opslag van energie (RVO)
• Op de website van NP RES vind je onder andere een overzicht van een aantal slimme oplossingen bij netcongestie. Lees verder over slimme oplossingen voor netcongestie (NP RES)
• Op de capaciteitskaart van Netbeheer Nederland zie je de huidige status van netcongestie (voor zowel afname als invoeding) in heel Nederland.

Praktijkvoorbeelden

• In WattHub, een snellaadplein in Geldermalsen, wordt zwaar elektrisch materieel opgeladen met duurzame energie. Zo kan ondanks netcongestie toch de dijk worden versterkt met gebruik van zware machines. Bekijk hier de video (Zetookdeknopom.nl)
• Een mooi voorbeeld van slim benutten van het elektriciteitsnet is windpark Oostzeedijk van Zeeuwind. Daar wordt nu al een stroomkabel gedeeld met een groot bedrijf in de buurt. In de toekomst komt daar waarschijnlijk een zonnepark bij. De kabel van het windpark wordt dan ook gebruikt voor het zonnepark. In deze video wordt dat uitgelegd.
• Een voorbeeld van cable pooling: in Nederweert werken windpark Ospeldijk en het nieuwe zonnepark Het Kruis voortaan samen via één netaansluiting. Dankzij deze slimme koppeling, ook wel cable pooling genoemd, kunnen beide parken tegelijk of afwisselend stroom leveren zonder dat er een extra kabel naar het elektriciteitsnet nodig is. Lees hier meer over.