Windturbines produceren een groot deel van de hernieuwbare energie in Nederland. Maar ze kunnen ook zorgen voor zicht- en lichthinder in nabijgelegen gebieden. Het gaat dan om visuele effecten als slagschaduw, lichtschittering, (knipperende) obstakelverlichting en verandering van het uitzicht of landschap.

Hinder door slagschaduw en lichtschittering

Slagschaduw en lichtschittering zijn onderdeel van de landelijke milieunormen. Gemeenten of provincies kunnen hiervoor ook eigen, lokale normen opstellen.

De ronddraaiende wieken van een windturbine werpen op zonnige momenten schaduw op de ondergrond en gebouwen. De frequentie, de intensiteit en de duur van slagschaduw bij een locatie bepalen de mate van hinder. Om die reden is slagschaduw een onderdeel van de nieuwe landelijke milieunormen die worden opgesteld. Meerdere lokale overheden stellen eigen normen op voor slagschaduw om hinder voor hun inwoners te voorkomen.

Ook lichtschittering op zonnige momenten kan hinderlijk zijn voor omwonenden. Dat kan worden voorkomen door niet-reflecterende materialen of door coatinglagen te gebruiken op de onderdelen die de hinder veroorzaken.

Lees meer over slagschaduw op de website van RVO

Lees meer over slagschaduw en lichtschittering op de website van IPLO

Hinder door obstakelverlichting

Voor de vliegveiligheid moeten windturbines met een tiphoogte van 150 meter of meer obstakelverlichting hebben. In bepaalde gebieden, zoals dicht bij een vliegveld of in een laagvlieggebied, gelden nog strengere eisen. Daar moeten windturbines met een lagere tiphoogte ook obstakelverlichting hebben. Deze rode verlichting kan ’s avonds en ’s nachts als hinderlijk worden ervaren door de omgeving. Met een naderingsdetectiesysteem kan deze verlichting deels worden uitgeschakeld. Zo ervaren omwonenden minder overlast.

Lees meer over obstakelverlichting en naderingsdetectie bij het thema radar en luchtvaart

Hinder door windturbines in het uitzicht

De zichtbaarheid van windturbines in het uitzicht varieert per windpark. De mate van zichtbaarheid wordt beïnvloed door de afstand, hoogte en verlichting. Bovendien spelen weersomstandigheden, zoals helderheid, bewolking en de positie van de zon, een rol in de waarneming van de turbines.

Literatuuronderzoek van RIVM wijst uit dat visuele aspecten een belangrijke rol spelen bij de reactie op windturbines. Deze aspecten zijn nauw verweven met het auditieve aspect: hinder van visuele aspecten kan bovenop geluidhinder komen en de geluidhinder zelfs versterken (en vice versa). Hinder door windturbines in het uitzicht heeft niet alleen betrekking op de zichtbaarheid van windturbines en de ervaren landschapsvervuiling, maar ook op andere kenmerken van windturbines, zoals de hierboven genoemde obstakelverlichting, slagschaduw en de draaiende rotorbladen.

Lees meer over dit onderwerp in paragraaf 2.6.1. in dit rapport van RIVM