Wettelijke geluidsnormen
Geluid is onderdeel van de landelijke milieunormen. Gemeenten of provincies kunnen hiervoor ook eigen, lokale normen opstellen.
Geluid van een windturbine kan als hinderlijk worden ervaren door omwonenden. Daarom zijn afspraken gemaakt over hoeveel geluid zij mogen veroorzaken. In de landelijke concept-milieunormen is voorgesteld dat het geluidsniveau in principe lager moet zijn dan in de oude regels stond (standaardwaarde). Bij lokaal maatwerk is afwijken naar meer geluid mogelijk (grenswaarde): bijvoorbeeld als een windpark naast een snelweg ligt waar al omgevingsgeluid is.
Lees verder over geluidsnormen (RVO)
Geluid van windturbines en gezondheid
Hoeveel geluid een windturbine maakt, hangt af van de windrichting en de windsnelheid. Als de windkracht toeneemt gaat een windturbine sneller draaien en neemt het geluid toe. Vanaf windkracht 5 à 6 gaan de wieken niet meer sneller draaien. Het geluid is maximaal en blijft met toenemende windsnelheid ongeveer even luid. Uit onderzoek weten we hoe de hinder toeneemt met de toename van geluid. Daarmee zijn geluidsnormen vastgesteld om te zorgen dat omwonenden zo weinig mogelijk hinder ervaren. Toch kan het voorkomen dat er perioden en weersomstandigheden zijn waarbij het geluid hinderlijk is. Geluidshinder heeft geen directe invloed op onze gezondheid. Maar hinder kan stress geven en langdurige stress is niet goed voor onze gezondheid.
Andere gezondheidseffecten door wonen in de buurt van windturbines of het geluid van windturbines zijn onderzocht, maar niet wetenschappelijk vastgesteld. Over slaapverstoring zijn de onderzoeken onduidelijk, ze laten verschillende resultaten zien. Wel is het zo dat in de avond en nacht andere geluidbronnen vaak minder luid worden. Bijvoorbeeld omdat er minder wegverkeer is. Een windturbine draait dan door waardoor het geluid meer kan opvallen.
Lees hier meer over uitgevoerde en lopende onderzoeken
Informatie over geluid
Hoe ontstaat geluid, welke geluidsniveaus zijn er en welke soorten geluid veroorzaken windturbines? Deze informatie vind je op de pagina Geluid en windturbines op de website van RVO. Onderaan die pagina kun je ook verschillende rapporten downloaden van onder andere het RIVM en het infoblad Windturbines en geluid van RVO.
Laagfrequent geluid
In de samenleving is bezorgdheid over laagfrequent geluid (LFG) van windturbines. Geluid bestaat uit golven die door de lucht ons oor bereiken. Als meer golven per seconde ons oor bereiken, horen we hogere tonen. Zijn het er minder per seconde dan horen we lagere tonen. De laagste tonen die we kunnen horen noemen we laagfrequent geluid. Een goed voorbeeld van LFG is het geluid van een snelweg op grote afstand, dat als een brom in de verte hoorbaar is. Ook een deel van het geluid van windturbines bestaat uit LFG.
LFG kan heel vervelend zijn, zelfs als het geluid niet hard is maar wel continu aanwezig. Als een geluidbron extra veel LFG produceert, is het zinvol om naast een norm voor het totale geluid ook een aanvullende norm voor LFG te gebruiken. In 2023 is het geluidniveau in woningen door laagfrequent geluid van windturbines onderzocht. Dit onderzoek wijst uit dat een aanvullende norm voor LFG niet nodig is: de geluidnormen voor het totale geluid van windturbines beschermen omwonenden ook tegen overlast door LFG.
Lees het factsheet van RIVM met uitleg over LFG en de effecten die het kan hebben.
Infrasoon geluid / infrageluid
Over infrasoon geluid of infrageluid, is nog weinig bekend. Infrageluid zijn trillingen met zo’n lage frequentie, lager dan 20 geluidsgolven per seconde, dat mensen ze pas bij hele hoge geluidniveaus kunnen horen of voelen. Infrageluid door windturbines is heel zwak. De verwachting is daarom niet dat dit bijdraagt aan de overlast.
Lokale geluidsonderzoeken
Rondom verschillende windparken is of wordt onderzoek gedaan naar geluid:
- Windpark Spui (gemeente Hoekschewaard): ten behoeve van de omgevingsdialoog is in opdracht van Provincie Zuid-Holland een geluidsonderzoek uitgevoerd naar aanleiding van ervaren hinder
- Windpark De Drentse Monden en Oostermoer: in opdracht van de colleges van de gemeenten Aa en Hunze en Borger-Odoorn zijn verschillende geluidsonderzoeken uitgevoerd naar laagfrequent en tonaal geluid.
- Windpark N33 (gemeente Midden-Groningen): in 2023 zijn hier metingen gedaan naar afwijkend geluid (bromtonen)
- Gemeente Dronten laat sinds juni 2024 het geluid meten van de Windplanblauw en Windplan Groen. Zo houdt de gemeente toezicht op het naleven van afspraken in de vergunningen over geluid. Tijdens webinars en informatiebijeenkomsten gaat de gemeente in gesprek met bewoners die hinder ervaren.
Overlast signaleren en verminderen
Exploitanten en gemeenten willen graag dat windparken een goede buur zijn voor de omwonenden. Daarom zijn er verschillende initiatieven waar omwonenden geluidoverlast kunnen melden. Overlast hangt regelmatig samen met bepaalde weersomstandigheden of tijdstippen. Als daar meer over bekend is, kan het gesprek gevoerd worden en gezocht worden naar mitigerende maatregelen.
Voorbeelden zijn:
Terugkijken: webinar wind en gezondheid
De Noord-Hollandse Energieregio organiseerde in 2023 een webinar over de invloed van windturbines op de gezondheid en hoe dit wordt meegenomen in de vergunningverlening. Geluid komt hierin uitgebreid aan bod. Je kunt het webinar hier teugzien.